Cách nhận biết và biện pháp xử lý mọt đậu Mê-hi-cô (Đối tượng KDTV của Việt Nam)

Trong tháng 5-6/2025, Chi cục Trồng trọt và BVTV Thanh Hóa đã phối hợp với Chi cục kiểm dịch thực vật vùng VI, các địa phương tiến hành điều tra sinh vật gây hại kho tại các cơ sở kinh doanh, sản xuất, gia công, chế biến và tiêu thụ hàng hóa là nông sản trên địa bàn tỉnh. Kết quả trên lô đậu đen đã phát hiện đối tượng mọt đậu Mê-hi-cô (Zabrotes subfasciatus B), là đối tượng kiểm dịch thực vật của Việt Nam. Lô đậu đen bị nhiễm mọt đậu Mê-hi-cô đã được chủ cơ sở xử lý triệt để bằng thuốc Quickphos 56%, với liều lượng 12gr/m3.
Để giúp các cơ sở kinh doanh, sản xuất, gia công, chế biến và tiêu thụ hàng nông sản (đặc biệt là đậu đỗ) trên địa bàn tỉnh nhận biết được loài dịch hại này và có biện pháp xử lý kịp thời, Chi cục Trồng trọt và BVTV cung cấp một số thông tin như sau:

1. Đặc điểm hình thái:

– Trứng: Hình bán cầu, trong suốt, màu trắng, lồi ở đỉnh, kích thước 0,5 x 0,4 mm;

– Sâu non: Sâu non nằm bên trong hạt. Sâu có màu trắng, hơi cong, đầu có một đôi mắt đơn, không có chân, nhiều nếp nhăn, cơ thể dài 2,73-3,02 mm, rộng nhất 1,33-1,53 mm.

– Nhộng: Dạng nhộng trần, nằm bên trong hạt, màu trắng kem, dài 3,0mm; cuối bụng có vải lông cứng ngắn; có lổ thở ở trên đốt ngực và đốt bụng từ đốt 1 đến đốt 6.

– Trưởng thành: Dài 1,8 mm, thân hình bầu dục tròn, màu đen, con cái lớn hơn con đực. Râu đầu hình răng cưa, các đốt nhở và dài, 2 đốt gốc màu nâu đỏ. Trên mảnh lưng ngực phủ nhiều lông màu vàng, 2 bờ bên và bờ trước cong hình bán cầu. Mặt bụng phủ lông màu trắng xám, chính giữa mặt bụng của ngực sau lõm vào trên phủ lông màu trắng. Con cái có nhiều đốm lông màu trắng rải rác trên mảnh lưng ngực. Chiều dài của cánh cứng bằng chiều ngang cảu 2 cánh, con cái có đốm lông màu trắng chạy ngang chính giữa cánh. Chân màu đen, cuối đốt chày chân sau có 2 gai dài màu nâu đỏ. Đường sọc thứ 10 của mỗi cánh trước bằng chiều dài của cánh trước. Khớp háng trước đóng.

2. Đặc điểm sinh học, sinh thái học:

Trong điều kiện nhiệt độ 32 độ C và ẩm độ  70%, vòng đời kéo dài 24-25 ngày. Nhiệt độ tối thấp để phát triển là gần 20 độ C, nhiệt độ tối cao là 37-38 độ C.

3. Triệu chứng gây hại:

– Triệu chứng: Mọt gây hại từ khi hạt chín trên đồng ruộng và sau thu hoạch bảo quản trong kho. Trưởng thành sau khi vũ hoá sẽ để lại lỗ thủng trên hạt. Sâu non ăn hại bên trong hạt thành những đường ngoằn ngoèo, làm rỗng hạt.

– Phương pháp phát hiện:  Quan sát kỹ bên ngoài hạt, phát hiện thấy lỗ mọt, bóp vỡ hạt đậu kiểm tra phát hiện sâu non hoặc  nhộng bên trong hạt.

4. Tác hại:

Các tổ chức, cá nhân kinh doanh, buôn bán, lưu trữ và sử dụng hàng nông sản thường xuyên thu dọn, vệ sinh sạch sẽ đồ chứa, đựng, kho bảo quản để hạn chế khả năng phát sinh gây hại của mọt. Khi phát hiện thấy mọt đậu Mê-hi-cô cần thu gom lại và thông báo với Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh để được hướng dẫn xử lý, tránh để lây lan trên diện rộng./.

                                                                                                                                                                                                                                                                                                  Nguồn: Trạm KDTV nội địa